ലോകത്തെ ഏറ്റവും വലിയ ജനാധിപത്യ രാജ്യമായ ഇന്ത്യ അതിന്റെ തെരഞ്ഞെടുപ്പ് രീതിയില്‍ മാറ്റം വരുത്തണോ എന്ന ചിന്തയിലാണ്. ഒരു രാജ്യം ഒരു തെരഞ്ഞെടുപ്പ് എന്ന വലിയൊരു ആശയത്തിന് സാഹചര്യം ആയോ എന്ന് പരിശോധിക്കുകയാണ് മോഡി സര്‍ക്കാര്‍. ഇതിനെക്കുറിച്ച് പഠിക്കാന്‍ എട്ടംഗ സമിതി രൂപീകരിച്ചു കേന്ദ്ര സര്‍ക്കാര്‍. മുന്‍ രാഷ്ട്രപതി റാംനാഥ് കോവിന്ദ് സമിതിയുടെ അധ്യക്ഷനാകും.
എന്നാല്‍, ലോക്സഭയിലേക്കും സംസ്ഥാന നിയമസഭകളിലേക്കും ഒരേസമയം തെരഞ്ഞെടുപ്പ് നടത്തുന്നതിനുള്ള വെല്ലുവിളികള്‍ നിരവധിയാണ്. അതില്‍ പ്രധാനം അതിനുവേണ്ട യന്ത്രസാമഗ്രികളെയും ഉദ്യോഗസ്ഥരെയും സജ്ജമാക്കുക എന്നത് തന്നെയാണ്. ഏകദേശം 30 ലക്ഷം ഇലക്ട്രോണിക് വോട്ടിങ് മെഷീനുകളും (EVM) വോട്ടര്‍ വെരിഫൈഡ് പേപ്പര്‍ ഓഡിറ്റ് ട്രയല്‍ (VVPAT) മെഷീനുകളും ക്രമീകരിക്കുക, കേന്ദ്ര സേനയെ രാജ്യത്തുടനീളം വിന്യസിക്കുക. പ്രതിസന്ധികള്‍ ധാരാളമാണ് പക്ഷേ, ഇവ തരണം ചെയ്യാനാവാത്തവ അല്ലെന്ന്, പല മുന്‍ മുഖ്യ തെരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷണര്‍മാരും (സിഇസി) അഭിപ്രായപ്പെടുന്നു.
1967 വരെ പാര്‍ലമെന്റും സംസ്ഥാന തെരഞ്ഞെടുപ്പുകളും ഒരേസമയം നടന്നിരുന്നു. എന്നാല്‍ കാലക്രമേണ നിയമസഭകളും ലോക്സഭകളും അവയുടെ കാലാവധി അവസാനിക്കുന്നതിന് മുമ്പ് പിരിച്ചുവിട്ടതിനാല്‍, തിരഞ്ഞെടുപ്പ് പരസ്പരം സമന്വയിപ്പിക്കാതെ വന്നു. നിലവില്‍ ആന്ധ്രപ്രദേശ്, അരുണാചല്‍ പ്രദേശ്, ഒഡീഷ, സിക്കിം നിയമസഭകളിലേക്കുള്ള തെരഞ്ഞെടുപ്പ് ലോക്സഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പിനൊപ്പം നടക്കുന്നുണ്ട്.
ഒരേസമയം തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നടത്താന്‍ ഇന്ത്യന്‍ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷന്‍ (ഇസിഐ) പൂര്‍ണ്ണമായും സജ്ജമാണെന്ന് 2022-ല്‍ അന്നത്തെ സിഇസി സുശീല്‍ ചന്ദ്ര പറഞ്ഞിരുന്നു. നിലവിലെ സിഇസി രാജീവ് കുമാര്‍ വെള്ളിയാഴ്ച വിഷയത്തില്‍ പ്രതികരിക്കാന്‍ വിസമ്മതിച്ചു.
വോട്ടിങ് യന്ത്രങ്ങള്‍ എത്രവേണം
ഒരേസമയം തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നടത്താന്‍ ഇസിക്ക് ഏകദേശം 30 ലക്ഷം ഇവിഎമ്മുകള്‍ വേണ്ടിവരുമെന്നാണ് കണക്കുകള്‍ സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. 2015ല്‍ ഒരേസമയം തിരഞ്ഞെടുപ്പുകള്‍ നടത്തുന്നതിന്റെ സാധ്യതയെക്കുറിച്ച് പഠിക്കാന്‍ സര്‍ക്കാര്‍ ഇസിഐയോട് ആവശ്യപ്പെട്ടിരുന്നതായി മുന്‍ സിഇസി ഒ പി റാവത്ത് പറഞ്ഞു. റാവത്ത് അക്കാലത്ത് തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷണര്‍മാരില്‍ ഒരാളായിരുന്നു.
”ലോക്സഭയുമായി സമന്വയിപ്പിക്കാത്ത സംസ്ഥാന അസംബ്ലികള്‍ വീണ്ടും സമന്വയിപ്പിക്കുന്നതിന് ഒരു ഭേദഗതി കൊണ്ടുവരണമെന്ന് 1982 മുതല്‍ ഇസിഐ ശുപാര്‍ശ ചെയ്യുന്നു. 2015ല്‍ ഞങ്ങള്‍ സര്‍ക്കാരിന് ഒരു സാധ്യതാ റിപ്പോര്‍ട്ട് സമര്‍പ്പിച്ചു. അതിന് ഭരണഘടനയിലും ജനപ്രാതിനിധ്യ നിയമത്തിലും ഭേദഗതികള്‍ ആവശ്യമാണ്. കൂടുതല്‍ ഇവിഎമ്മുകളും വിവിപാറ്റുകളും നിര്‍മ്മിക്കാന്‍ ഇസിഐക്ക് കൂടുതല്‍ സമയവും പണവും വേണ്ടിവരും. മൊത്തം 30 ലക്ഷം ഇവിഎമ്മുകള്‍ (കണ്‍ട്രോള്‍ യൂണിറ്റുകള്‍) വേണ്ടിവരും,”റാവത്ത് പറഞ്ഞു.
മാര്‍ച്ച് വരെ, ഇസിഐക്ക് 13.06 ലക്ഷം കണ്‍ട്രോള്‍ യൂണിറ്റുകളും (സിയു) 17.77 ലക്ഷം ബാലറ്റുകളുമുണ്ട്. ഇവിഎമ്മുകളുടെ യൂണിറ്റുകള്‍ (ബിയു) നിയമമന്ത്രി പാര്‍ലമെന്റില്‍ പറഞ്ഞിരുന്നു. മറ്റൊരു 9.09 ലക്ഷം സിയുകളും 13.26 ലക്ഷം ബിയുകളും ഉല്‍പ്പാദനത്തിലാണ്. മൊത്തം 22.15 ലക്ഷം സിയുകളും 31.03 ലക്ഷം ബിയുകളും ആയി.
ആറ്- ഏഴ് ലക്ഷം ഇവിഎമ്മുകള്‍ നിര്‍മ്മിക്കാന്‍ ഏകദേശം ഒരു വര്‍ഷമെടുത്തു. 2024ല്‍ ഒരേസമയം തിരഞ്ഞെടുപ്പുകള്‍ നടത്തുക എന്നത് ബുദ്ധിമുട്ടുള്ള കാര്യമാണെന്ന് ഗാന്ധിനഗര്‍ ഇന്ത്യന്‍ ഇന്‍സ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ടെക്നോളജി ഡയറക്ടറും ഇസിഐയുടെ ഇവിഎമ്മുകളുടെ സാങ്കേതിക സമിതി അംഗവുമായ പ്രൊഫ. രജത് മൂന പറഞ്ഞു.
എത്ര ചെലവുവരും?
സര്‍ക്കാരിനും പാര്‍ലമെന്റിന്റെ കമ്മറ്റികള്‍ക്കും സമര്‍പ്പിച്ച നിവേദനങ്ങളില്‍, ഒരേസമയം തിരഞ്ഞെടുപ്പുകള്‍ നടത്താന്‍ എന്താണ് ചെയ്യേണ്ടതെന്ന് വര്‍ഷങ്ങളായി ഇസിഐ പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. പേഴ്സണല്‍, പബ്ലിക് ഗ്രീവന്‍സ്, ലോ, ജസ്റ്റിസ് എന്നിവയുടെ പാര്‍ലമെന്ററി സ്റ്റാന്‍ഡിങ് കമ്മിറ്റി 2015 ലെ റിപ്പോര്‍ട്ടില്‍ ഇസിഐ ചൂണ്ടിക്കാണിച്ച ”പല ബുദ്ധിമുട്ടുകളും”രേഖപ്പെടുത്തിയിരുന്നു.
”ഒരേസമയം തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നടത്തുന്നതിന് ഇലക്ട്രോണിക് വോട്ടിങ് മെഷീനുകളും വോട്ടര്‍ വെരിഫയബിള്‍ പേപ്പര്‍ ഓഡിറ്റ് ട്രയല്‍ മെഷീനുകളും വലിയ തോതില്‍ വാങ്ങേണ്ടി വരും എന്നതാണ് അവര്‍ ഉയര്‍ത്തിക്കാട്ടുന്ന പ്രധാന പ്രശ്‌നം. ഒരേസമയം തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നടത്തുന്നതിന്, ഇവിഎമ്മുകളും വിവിപാറ്റുകളും വാങ്ങുന്നതിന് മൊത്തം 9,284.15 കോടി രൂപ വേണ്ടിവരുമെന്ന് കമ്മീഷന്‍ പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. ഓരോ 15 വര്‍ഷത്തിലും മെഷീനുകള്‍ മാറ്റിസ്ഥാപിക്കേണ്ടതുണ്ട്. അത് വീണ്ടും ചെലവ് വരുത്തും. കൂടാതെ, ഈ മെഷീനുകള്‍ സംഭരിക്കുന്നത് വെയര്‍ഹൗസിങ് ചെലവ് വര്‍ധിപ്പിക്കും,” കമ്മിറ്റി റിപ്പോര്‍ട്ട് പറയുന്നു.
റാവത്ത് പറഞ്ഞു: ”ഇപ്പോള്‍, ഇസിഐ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വിലകുറഞ്ഞ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നല്‍കുന്നു. ഒരു ഡോളര്‍, ഒരു വോട്ട്. അതായത് ഓരോ ഇവിഎമ്മും ഒന്നിലധികം തിരഞ്ഞെടുപ്പുകളില്‍ ഉപയോഗിക്കുന്നു. ഒരേസമയം വോട്ടെടുപ്പ് നടത്തുകയാണെങ്കില്‍, ഇവിഎമ്മുകളുടെ ആയുസ്സ് ഏകദേശം 15 വര്‍ഷമായതിനാല്‍ മൂന്ന് തിരഞ്ഞെടുപ്പുകള്‍ക്കും ഇവിഎമ്മുകള്‍ ഉപയോഗിക്കാം.
2014 മുതല്‍ 2019 വരെ, 2021 ലെ പാര്‍ലമെന്റിന് നല്‍കിയ മറുപടി പ്രകാരം, തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നടത്താന്‍ കേന്ദ്ര സര്‍ക്കാര്‍ സംസ്ഥാനങ്ങള്‍ക്കും കേന്ദ്ര ഭരണ പ്രദേശങ്ങള്‍ക്കും മൊത്തം 5,814.29 കോടി രൂപ നല്‍കി.
എത്ര ഉദ്യോഗസ്ഥര്‍ വേണ്ടി വരും..
തിരഞ്ഞെടുപ്പ് പ്രക്രിയയില്‍ ക്രമസമാധാനപാലനം നടത്തണമെന്ന കേന്ദ്രസേനയുടെ ആവശ്യം മറ്റൊരു വെല്ലുവിളി ഉയര്‍ത്തിയേക്കാം. തിരഞ്ഞെടുപ്പ് സമയത്ത് മിക്ക സംസ്ഥാനങ്ങളും കേന്ദ്രസേനയെ ആവശ്യപ്പെടാറുണ്ടെന്നും റാവത്ത് പറഞ്ഞു. കേന്ദ്രസേനകളുടെ യാത്രയും പോളിംഗ് പാര്‍ട്ടികളുടെയും നീക്കമാണ് അഭിസംബോധന ചെയ്യേണ്ട മറ്റൊരു വിഷയം.
ഒരേസമയം തിരഞ്ഞെടുപ്പ് എന്ന ആശയത്തിന് അതിന്റെ ഗുണങ്ങളും ദോഷങ്ങളുമുണ്ടെന്ന് മുന്‍ സിഇസി ടി.എസ്.കൃഷ്ണമൂര്‍ത്തി പറഞ്ഞു. ”ഇത് സമയവും ചെലവും ഭരണപരമായ ജോലിയും ലാഭിക്കും. വെല്ലുവിളികളുണ്ട്, പക്ഷേ അവ മറികടക്കാന്‍ കഴിയില്ല. മൂന്ന്-നാല് മാസത്തിനുള്ളില്‍ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നടത്തിയാല്‍ അത് സാധിക്കും,” അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.
കേന്ദ്ര സര്‍ക്കാര്‍ പാര്‍ലമെന്റ് സമ്മേളനം വിളിക്കാന്‍ തീരുമാനിച്ചതിനു പിന്നാലെയാണ് തിരഞ്ഞെടുപ്പ് പഠിക്കുന്നതിനായി സമിതിയെ നിയോഗിക്കുന്നത്. സെപ്റ്റംബര്‍ 18 മുതല്‍ 22 വരെ നടക്കുന്ന പാര്‍ലമെന്റിന്റെ പ്രത്യേക സമ്മേളനത്തില്‍ ‘ഒരു രാഷ്ട്രം, ഒരു തിരഞ്ഞെടുപ്പ്’ ബില്‍ കേന്ദ്ര സര്‍ക്കാര്‍ അവതരിപ്പിച്ചേക്കുമെന്നാണു സൂചന.
