ന്യൂഡൽഹി: രാജ്യത്തെ മൂന്നാമത്തെ വലിയ ടെലികോം കമ്പനിയായ വോഡഫോൺ ഐഡിയയുടെ (Vi) ഭാവി കടുത്ത അനിശ്ചിതത്വത്തിൽ. കുന്നുകൂടുന്ന എജിആർ കുടിശ്ശിക, ബാങ്കുകളിൽ നിന്ന് വായ്പ ലഭിക്കുന്നതിലെ കാലതാമസം, റിലയൻസ് ജിയോയിൽ നിന്നും ഭാരതി എയർടെല്ലിൽ നിന്നുമുള്ള കടുത്ത മത്സരം എന്നിവ കമ്പനിയുടെ നിലനിൽപ്പിന് തന്നെ ഭീഷണിയാവുകയാണ്. സർക്കാരിൽ നിന്ന് തുടർസഹായവും ബാങ്കുകളിൽ നിന്ന് പുതിയ വായ്പയും ലഭിച്ചാൽ മാത്രമേ വി-ക്ക് ഈ പ്രതിസന്ധി ഘട്ടം തരണം ചെയ്യാനാകൂ എന്ന് സാമ്പത്തിക വിദഗ്ദ്ധർ വിലയിരുത്തുന്നു.
സർക്കാർ ഇടപെടലും തീരാത്ത പ്രതിസന്ധിയും ഈ വർഷം മാർച്ചിൽ, കമ്പനിയുടെ 36,950 കോടി രൂപയുടെ സ്പെക്ട്രം കുടിശ്ശിക ഓഹരിയായി മാറ്റി കേന്ദ്ര സർക്കാർ വി-യുടെ ഏറ്റവും വലിയ ഓഹരി ഉടമയായിരുന്നു (48.9%). ഇത് കമ്പനിക്ക് താൽക്കാലിക ആശ്വാസം നൽകിയെങ്കിലും ദീർഘകാലത്തേക്ക് പിടിച്ചുനിൽക്കാൻ ഇത് മാത്രം മതിയാവില്ല. ആദിത്യ ബിർള ഗ്രൂപ്പിന്റെയും വോഡഫോൺ ഗ്രൂപ്പിന്റെയും സംയുക്ത ഓഹരി പങ്കാളിത്തം 25.6% മാത്രമായിരിക്കുമ്പോഴും, കമ്പനിയുടെ ഭരണ നിയന്ത്രണം പ്രൊമോട്ടർമാർക്ക് നിലനിർത്താൻ അനുവദിക്കുന്നതിനായി കഴിഞ്ഞ മാസം വി ഓഹരി ഉടമകളുടെ പ്രത്യേക യോഗം വിളിച്ചുചേർത്തിരുന്നു.
2000-ത്തിന്റെ തുടക്കം മുതൽ ഇന്ത്യൻ ടെലികോം കമ്പനികൾക്ക് മേൽ കുമിഞ്ഞുകൂടിയ ലൈസൻസ് ഫീസ്, പലിശ, പിഴകൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്ന എജിആർ കുടിശ്ശികയാണ് വി-യെ തകർച്ചയുടെ വക്കിലെത്തിച്ചത്. സർക്കാർ രണ്ട് തവണ ദുരിതാശ്വാസ പാക്കേജുകൾ നൽകിയെങ്കിലും, 5ജി വിപണിയിൽ എയർടെല്ലിനോടും ജിയോയോടും മത്സരിക്കാൻ ആവശ്യമായ സാമ്പത്തിക ശേഷി കൈവരിക്കാൻ കമ്പനിക്ക് സാധിച്ചിട്ടില്ല.
ഭീമമായ നിക്ഷേപ പദ്ധതികളും ഫണ്ടിന്റെ അഭാവവും കഴിഞ്ഞ മാസം, 20,000 കോടി രൂപ വരെ സമാഹരിക്കാൻ ഓഹരി ഉടമകൾ കമ്പനിക്ക് അനുമതി നൽകിയിരുന്നു. 4ജി ശൃംഖല ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനും പ്രധാന നഗരങ്ങളിൽ 5ജി സേവനങ്ങൾ ആരംഭിക്കുന്നതിനുമായി 50,000 മുതൽ 55,000 കോടി രൂപയുടെ വരെ ഭീമമായ മൂലധന നിക്ഷേപ പദ്ധതിയാണ് (Capex) വി ലക്ഷ്യമിടുന്നത്. എന്നാൽ ഈ പദ്ധതി പൂർത്തിയാക്കാൻ ഇക്വിറ്റിക്ക് പുറമെ 25,000 കോടി രൂപയുടെ ബാങ്ക് വായ്പയും ആവശ്യമാണ്.
എജിആർ കുടിശ്ശികയുടെ കാര്യത്തിൽ വ്യക്തതയില്ലാത്തതിനാൽ ബാങ്കുകൾ വായ്പ നൽകാൻ മടിക്കുകയാണെന്ന് വി സിഇഒ അക്ഷയ മൂന്ദ്ര തന്നെ വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. എജിആർ കുടിശ്ശികയിലെ പലിശയും പിഴയും ഒഴിവാക്കണമെന്ന് ആവശ്യപ്പെട്ട് വി സുപ്രീം കോടതിയെ സമീപിച്ചെങ്കിലും ഹർജി തള്ളുകയായിരുന്നു. എന്നാൽ, “സർക്കാരിന് വേണമെങ്കിൽ സഹായിക്കാം, ഞങ്ങൾ തടസ്സം നിൽക്കില്ല,” എന്ന് കോടതി വ്യക്തമാക്കിയത് കമ്പനിക്ക് ചെറിയ പ്രതീക്ഷ നൽകുന്നു.
സർക്കാർ നിലപാടും സമ്മിശ്ര സൂചനകളും വി-യുടെ ഭാവി സംബന്ധിച്ച് കേന്ദ്ര ടെലികോം മന്ത്രി ജ്യോതിരാദിത്യ സിന്ധ്യയുടെ പ്രതികരണങ്ങൾ സ്ഥിതിഗതികൾ കൂടുതൽ സങ്കീർണ്ണമാക്കുന്നു. “വി-യുടെ എജിആർ കുടിശ്ശിക സംബന്ധിച്ച് സർക്കാർ ഇതുവരെ തീരുമാനമെടുത്തിട്ടില്ലെന്നും സുപ്രീം കോടതി ഉത്തരവിനൊപ്പം നിൽക്കുമെന്നും” അദ്ദേഹം വ്യക്തമാക്കി. അതേസമയം, “ടെലികോം രംഗത്ത് രണ്ടോ മൂന്നോ കമ്പനികൾ മാത്രമായി ഒതുങ്ങുന്നത് നല്ലതല്ല” എന്നും അദ്ദേഹം കൂട്ടിച്ചേർത്തു.
എജിആർ കുടിശ്ശിക തിരിച്ചടയ്ക്കുന്നതിനുള്ള കാലാവധി 6 വർഷത്തിൽ നിന്ന് 20 വർഷമായി നീട്ടിനൽകുന്നത് സർക്കാരിന്റെ പരിഗണനയിലുണ്ടെന്ന് റിപ്പോർട്ടുകൾ വന്നിരുന്നെങ്കിലും, അത്തരം ഒരു അറിയിപ്പും സർക്കാരിൽ നിന്ന് ലഭിച്ചിട്ടില്ലെന്ന് വി സ്റ്റോക്ക് എക്സ്ചേഞ്ചിനെ അറിയിച്ചു.
വിദഗ്ദ്ധരുടെ വിലയിരുത്തൽ ജിയോജിത് ഫിനാൻഷ്യൽ, മോത്തിലാൽ ഓസ്വാൾ തുടങ്ങിയ ബ്രോക്കറേജ് സ്ഥാപനങ്ങളുടെ റിപ്പോർട്ടുകൾ പ്രകാരം, വി-യുടെ അതിജീവനം പൂർണ്ണമായും സർക്കാർ പിന്തുണയെയും പുതിയ വായ്പകളെയും ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. നിലവിൽ 2.14 ലക്ഷം കോടി രൂപയുടെ കടബാധ്യത കമ്പനിക്കുണ്ട്. സർക്കാർ സഹായവും ബാങ്ക് വായ്പയും ലഭിക്കാതെ വന്നാൽ, കമ്പനിയുടെ 55,000 കോടിയുടെ നിക്ഷേപ പദ്ധതികൾ നടപ്പിലാക്കാൻ സാധിക്കാതെ വരികയും വാർഷികമായി 20,000 കോടിയുടെയെങ്കിലും പ്രവർത്തന നഷ്ടം നേരിടേണ്ടി വരുമെന്നും വിദഗ്ദ്ധർ ചൂണ്ടിക്കാട്ടുന്നു.
