ചൈനയെ വെട്ടാൻ ഇന്ത്യയുടെ ‘മിഡിൽ കോറിഡോർ’ നീക്കം; കസാഖിസ്ഥാൻ നിർണായക പങ്കാളി

ന്യൂഡൽഹി: ചൈനയുടെ ആഗോള വ്യാപാര പദ്ധതിയായ ബെൽറ്റ് ആൻഡ് റോഡ് ഇനിഷ്യേറ്റീവിന് (BRI) തന്ത്രപരമായ ബദൽ തേടി ഇന്ത്യ. കസാഖിസ്ഥാൻ കേന്ദ്രമായി വികസിക്കുന്ന ട്രാൻസ്-കാസ്പിയൻ ഇന്റർനാഷണൽ ട്രാൻസ്പോർട്ട് റൂട്ട് (TITR) അഥവാ ‘മിഡിൽ കോറിഡോർ‘ ആണ് ഇന്ത്യയുടെ പുതിയ ശ്രദ്ധാകേന്ദ്രം.

ചെങ്കടലിലെ സുരക്ഷാപ്രശ്നങ്ങൾ ഇന്ത്യയുടെ സമുദ്ര വ്യാപാരത്തെ ബാധിക്കുന്ന സാഹചര്യത്തിൽ, ചൈനയുടെയും റഷ്യയുടെയും ഇടനാഴികളെ ആശ്രയിക്കാതെ യൂറോപ്പിലേക്ക് പുതിയ പാത തുറക്കാൻ ഇത് സഹായിക്കും.

പാക് അധീന കശ്മീരിലൂടെ കടന്നുപോകുന്ന ചൈന-പാകിസ്താൻ സാമ്പത്തിക ഇടനാഴി (CPEC) ഇന്ത്യയുടെ പരമാധികാരത്തിന് ഭീഷണിയാണെന്ന് ഇന്ത്യ തുടക്കം മുതലേ നിലപാടെടുത്തിരുന്നു. ഈ സാഹചര്യത്തിലാണ് കസാഖിസ്ഥാനിൽ തുടങ്ങി യൂറോപ്പിലേക്ക് നീളുന്ന പുതിയ പാതയുടെ സാധ്യതകൾ ഇന്ത്യ വിലയിരുത്തുന്നത്.

എന്താണ് മിഡിൽ കോറിഡോർ?

ചൈന, മധ്യേഷ്യ, കാസ്പിയൻ കടൽ, കോക്കസസ്, യൂറോപ്പ് എന്നിവയെ ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന 4,250 കിലോമീറ്റർ റെയിലും 500 കിലോമീറ്റർ കടൽപ്പാതയും അടങ്ങുന്നതാണ് മിഡിൽ കോറിഡോർ. റഷ്യൻ, ചൈനീസ് തടസ്സങ്ങളെ പൂർണ്ണമായും ഒഴിവാക്കുന്ന ഈ പാത, 2014-ൽ റഷ്യ ക്രിമിയ പിടിച്ചടക്കിയതിനെത്തുടർന്നുണ്ടായ ഭൗമരാഷ്ട്രീയ സാഹചര്യങ്ങളിലാണ് രൂപംകൊണ്ടത്. 2024-ൽ ഈ പാത വഴിയുള്ള ചരക്കുനീക്കം 62% വർധിച്ച് 4.5 ദശലക്ഷം ടണ്ണിലെത്തി. 2025-ൽ ഇത് 5.2 ദശലക്ഷം ടണ്ണായി ഉയർത്താനാണ് ലക്ഷ്യം.

ഇന്ത്യക്ക് ഗുണകരമാവുന്നത് എങ്ങനെ?

ഇന്ത്യ ഈ ഇടനാഴിയിൽ നേരിട്ട് അംഗമല്ലെങ്കിലും, ഇത് നൽകുന്ന സാധ്യതകൾ ഏറെയാണ്. ചെങ്കടൽ വഴിയുള്ള സൂയസ് കനാൽ പാതയെയാണ് ഇന്ത്യ യൂറോപ്പുമായുള്ള വ്യാപാരത്തിന് പ്രധാനമായും ആശ്രയിക്കുന്നത്. എന്നാൽ സമീപകാലത്തെ സംഘർഷങ്ങൾ ഈ പാതയിലെ ചരക്കുകൂലി 122% വർധിപ്പിച്ചു. മിഡിൽ കോറിഡോർ ഇതിനൊരു മികച്ച ബദലാണ്.

ഇതിലുപരി, ഇന്ത്യയുടെ സ്വന്തം ഗതാഗത ഇടനാഴിയായ ഇന്റർനാഷണൽ നോർത്ത്-സൗത്ത് ട്രാൻസ്പോർട്ട് കോറിഡോറുമായി (INSTC) മിഡിൽ കോറിഡോറിന് ചേർന്ന് പ്രവർത്തിക്കാൻ സാധിക്കും.

കാസ്പിയൻ കടൽ, അസർബൈജാൻ തുടങ്ങിയ മേഖലകളിൽ രണ്ട് പാതകളും ഒന്നിക്കുന്നതിനാൽ, ഇന്ത്യൻ ഉൽപ്പന്നങ്ങൾക്ക് INSTC വഴി സഞ്ചരിച്ച് പിന്നീട് മിഡിൽ കോറിഡോറിലേക്ക് മാറി യൂറോപ്പിലേക്കും മധ്യേഷ്യയിലേക്കും എത്താൻ സാധിക്കും.

തന്ത്രപരമായ പ്രാധാന്യം

ചൈനയുടെ BRI പദ്ധതിയിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി, മിഡിൽ കോറിഡോർ ഏതെങ്കിലും ഒരു രാജ്യത്തിന്റെ നിയന്ത്രണത്തിലല്ല. യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ, തുർക്കി തുടങ്ങിയ പാശ്ചാത്യ ശക്തികളും ഇതിന് പിന്തുണ നൽകുന്നുണ്ട്. ഇന്ത്യയുടെ തന്നെ ഇന്ത്യ-മിഡിൽ ഈസ്റ്റ്-യൂറോപ്പ് സാമ്പത്തിക ഇടനാഴി (IMEC) പോലുള്ള പദ്ധതികളുമായി ചേർന്നുപോകുന്നതാണിത്.

ഒന്നിലധികം വ്യാപാര ഇടനാഴികളുടെ സാന്നിധ്യം, ചൈനയെപ്പോലുള്ള തന്ത്രപ്രധാന എതിരാളികളെ ആശ്രയിക്കുന്നത് കുറയ്ക്കാൻ ഇന്ത്യയെ സഹായിക്കും. ഇതിനായി ഇന്ത്യ ഔദ്യോഗികമായി മിഡിൽ കോറിഡോറിൽ ചേരേണ്ടതില്ല, മറിച്ച് കസാഖിസ്ഥാനുമായുള്ള നയതന്ത്ര-സാമ്പത്തിക ബന്ധം ശക്തിപ്പെടുത്തിയാൽ മതിയാകും.