‘ഭാര്യ ഭർത്താവിന്റെ സ്വത്തല്ല’; പാസ്പോർട്ടിന് ഭർത്താവിന്റെ അനുമതി വേണ്ടെന്ന് ഹൈക്കോടതിയുടെ സുപ്രധാന വിധി
ചെന്നൈ: പാസ്‌പോർട്ടിനായി അപേക്ഷിക്കാൻ ഭാര്യക്ക് ഭർത്താവിന്റെ അനുമതിയോ ഒപ്പോ ആവശ്യമില്ലെന്ന് മദ്രാസ് ഹൈക്കോടതിയുടെ സുപ്രധാന വിധി. അത്തരമൊരു നിബന്ധന വെക്കുന്നത് ‘പുരുഷ മേധാവിത്തം’ അല്ലാതെ മറ്റൊന്നുമല്ലെന്നും, വിവാഹം കഴിഞ്ഞതുകൊണ്ട് ഒരു സ്ത്രീയുടെ വ്യക്തിത്വം നഷ്ടപ്പെടുന്നില്ലെന്നും ജസ്റ്റിസ് ആനന്ദ് വെങ്കിടേഷ് നിരീക്ഷിച്ചു. സ്ത്രീ ശാക്തീകരണത്തിലേക്ക് നീങ്ങുന്ന ഒരു സമൂഹത്തിന് ചേർന്ന നടപടിയല്ല ഇതെന്ന് കോടതി രൂക്ഷമായി വിമർശിച്ചു.
വിധിക്ക് പിന്നിലെ കേസ്
വിവാഹമോചനക്കേസ് നിലനിൽക്കുന്ന ഒരു യുവതി പാസ്‌പോർട്ടിനായി അപേക്ഷിച്ചപ്പോൾ, ഭർത്താവിന്റെ ഒപ്പ് വേണമെന്ന് പാസ്‌പോർട്ട് ഓഫീസ് നിർബന്ധം പിടിച്ചു. ഇതിനെതിരെ യുവതി നൽകിയ ഹർജിയിലാണ് കോടതിയുടെ നിർണായകമായ ഈ വിധി.
2023-ൽ വിവാഹിതയായ യുവതിക്ക് 2024-ൽ ഒരു മകളുണ്ട്. ഭർത്താവുമായി അകന്നു കഴിയുന്നതിനിടെ, 2025 ഏപ്രിലിൽ യുവതി പാസ്‌പോർട്ടിനായി അപേക്ഷിച്ചു. എന്നാൽ, ഭർത്താവിന്റെ ഒപ്പില്ലാതെ അപേക്ഷ പരിഗണിക്കില്ലെന്ന് അധികൃതർ അറിയിക്കുകയായിരുന്നു. ഭർത്താവുമായി പിരിഞ്ഞു കഴിയുന്ന തന്നോട്, അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഒപ്പ് വാങ്ങി വരാൻ പറയുന്നത് നടക്കാത്ത കാര്യമാണെന്ന് യുവതി കോടതിയിൽ വാദിച്ചു.
കോടതിയുടെ ശക്തമായ നിരീക്ഷണം
പാസ്‌പോർട്ട് അധികൃതരുടെ ഈ നിലപാട് ഞെട്ടിക്കുന്നതാണെന്ന് കോടതി പറഞ്ഞു. “വിവാഹിതരായ സ്ത്രീകളെ ഭർത്താവിന്റെ സ്വത്തായി കാണുന്ന സമൂഹത്തിന്റെ മാനസികാവസ്ഥയാണ് ഈ നിബന്ധനയിൽ പ്രതിഫലിക്കുന്നത്. ഒരു ഭാര്യക്ക് പാസ്‌പോർട്ടിനായി അപേക്ഷിക്കാൻ ഭർത്താവിന്റെ അനുമതി ആവശ്യമില്ല,” എന്ന് കോടതി അസന്നിഗ്ദ്ധമായി വ്യക്തമാക്കി.
തുടർന്ന്, യുവതിയുടെ അപേക്ഷ നാലാഴ്ചയ്ക്കകം പരിഗണിച്ച്, മറ്റ് തടസ്സങ്ങളൊന്നുമില്ലെങ്കിൽ പാസ്‌പോർട്ട് നൽകാൻ റീജിയണൽ പാസ്‌പോർട്ട് ഓഫീസർക്ക് കോടതി നിർദ്ദേശം നൽകി. സ്ത്രീകളുടെ വ്യക്തിപരമായ അവകാശങ്ങളെയും സ്വാതന്ത്ര്യത്തെയും ശക്തിപ്പെടുത്തുന്ന ഈ വിധി, രാജ്യത്തുടനീളമുള്ള സമാനമായ കേസുകളിൽ ഒരു നാഴികക്കല്ലായി മാറും.
