AI എന്ന് പേര്, പണിയെടുപ്പിച്ചത് ഇന്ത്യക്കാരെ; ലോകത്തെ ഞെട്ടിച്ച ‘ബിൽഡർ എഐ’ തട്ടിപ്പിന്റെ കഥ

ലണ്ടൻ/ന്യൂഡൽഹി: “ഒരു പിസ ഓർഡർ ചെയ്യുന്ന ലാഘവത്തോടെ നിങ്ങൾക്കും ആപ്പുകൾ നിർമ്മിക്കാം,” ആർട്ടിഫിഷ്യൽ ഇന്റലിജൻസ് (AI) ഉപയോഗിച്ച് ഇത് സാധ്യമാക്കുമെന്ന വാഗ്ദാനവുമായി ലോകത്തെ വമ്പൻ നിക്ഷേപകരായ സോഫ്റ്റ്ബാങ്കിൽ നിന്നും മൈക്രോസോഫ്റ്റിൽ നിന്നും കോടിക്കണക്കിന് ഡോളർ നിക്ഷേപം നേടിയ സ്റ്റാർട്ടപ്പ്, ‘ബിൽഡർ എഐ’ (Builder.ai), നടത്തിയതു ചരിത്രത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ടെക് തട്ടിപ്പ്. കമ്പനിയുടെ ‘എഐ മാന്ത്രിക’ത്തിന് പിന്നിൽ, കുറഞ്ഞ വേതനത്തിൽ ജോലി ചെയ്തിരുന്ന നൂറുകണക്കിന് ഇന്ത്യൻ എഞ്ചിനീയർമാരായിരുന്നുവെന്ന സത്യമാണ് ഇപ്പോൾ പുറത്തുവരുന്നത്.

എന്തായിരുന്നു ബിൽഡർ എഐ?

2016-ൽ സച്ചിൻ ദേവ് ദുഗൽ സ്ഥാപിച്ച ‘എഞ്ചിനീയർ എഐ’ എന്ന കമ്പനിയാണ് പിന്നീട് ‘ബിൽഡർ എഐ’ ആയി മാറിയത്. ആർക്കും സ്വന്തമായി ഒരു മൊബൈൽ ആപ്പ് നിർമ്മിക്കാൻ അവസരം നൽകുന്നു എന്നതായിരുന്നു ഇവരുടെ പ്രധാന വാഗ്ദാനം. തങ്ങളുടെ എഐ സംവിധാനം ഉപയോഗിച്ച് 80% ജോലികളും ഓട്ടോമേറ്റ് ചെയ്യുമെന്നും, വളരെ കുറഞ്ഞ മനുഷ്യ ഇടപെടൽ മാത്രമേ ആവശ്യമുള്ളൂ എന്നും ഇവർ നിക്ഷേപകരെയും ഉപഭോക്താക്കളെയും വിശ്വസിപ്പിച്ചു.

തട്ടിപ്പ് പുറത്തുവന്നത് ഇങ്ങനെ

2019-ൽ വാൾസ്ട്രീറ്റ് ജേണൽ പുറത്തുവിട്ട ഒരു റിപ്പോർട്ടാണ് കമ്പനിയുടെ എഐ അവകാശവാദങ്ങളിൽ സംശയം ജനിപ്പിച്ചത്. എഐ ആണ് 80% ജോലിയും ചെയ്യുന്നതെങ്കിൽ, എന്തിനാണ് കമ്പനിക്ക് ആയിരക്കണക്കിന് എഞ്ചിനീയർമാരുടെ ഒരു വലിയ ശൃംഖല എന്ന ചോദ്യം ഉയർന്നു. തുടർന്നുള്ള അന്വേഷണങ്ങളിലാണ് ഞെട്ടിക്കുന്ന വിവരങ്ങൾ പുറത്തുവന്നത്.

ബിൽഡർ എഐയുടെ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് പിന്നിൽ യഥാർത്ഥത്തിൽ 700-ൽ അധികം ഇന്ത്യൻ എഞ്ചിനീയർമാരും ലോകത്തിന്റെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിലുള്ള മറ്റ് എഞ്ചിനീയർമാരുമായിരുന്നു. ഉപഭോക്താക്കൾ നൽകുന്ന ആവശ്യങ്ങൾക്കനുസരിച്ച് ഇവർ രാവും പകലും ജോലി ചെയ്താണ് ആപ്പുകൾ നിർമ്മിച്ചത്. പേരിന് അല്പം എഐ സാങ്കേതിക വിദ്യ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നുവെങ്കിലും, കമ്പനി അവകാശപ്പെട്ടതിന്റെ അടുത്ത് പോലും ഓട്ടോമേഷൻ ഉണ്ടായിരുന്നില്ല.

സാമ്പത്തിക തട്ടിപ്പും തകർച്ചയും

ഇതിനുപുറമെ, കമ്പനി വ്യാജ ഇടപാടുകൾ നടത്തി വരുമാനം പെരുപ്പിച്ചു കാട്ടിയതായും കണ്ടെത്തി. 2024-ൽ 220 മില്യൺ ഡോളർ വരുമാനം അവകാശപ്പെട്ടപ്പോൾ, യഥാർത്ഥ വരുമാനം 50 മില്യൺ മാത്രമായിരുന്നു. കള്ളപ്പണം വെളുപ്പിക്കൽ, സാമ്പത്തിക ക്രമക്കേടുകൾ എന്നിവയെക്കുറിച്ചുള്ള അന്വേഷണങ്ങളും കമ്പനിക്കെതിരെ വന്നു. ഇതോടെ, നിക്ഷേപകർ പിൻവാങ്ങുകയും കമ്പനി കടക്കെണിയിലാവുകയും ചെയ്തു. 2025 മാർച്ചിൽ സ്ഥാപകൻ സച്ചിൻ ദേവ് ദുഗൽ സിഇഒ സ്ഥാനത്ത് നിന്ന് രാജിവെച്ചു. തുടർന്ന് കമ്പനി പ്രവർത്തനം നിർത്തി, ആയിരത്തോളം ജീവനക്കാരെ പിരിച്ചുവിട്ടു.

ഇന്നത്തെ ടെക് ലോകത്ത് ‘എഐ’ എന്ന പേര് ചേർത്താൽ എളുപ്പത്തിൽ നിക്ഷേപം നേടാമെന്ന പ്രവണതയുടെ ഏറ്റവും വലിയ ഉദാഹരണവും, അതോടൊപ്പം ഒരു മുന്നറിയിപ്പുമാണ് ബിൽഡർ എഐയുടെ കഥ.