എന്തുകൊണ്ട് അമേരിക്കയ്ക്ക് ഇസ്രായേൽ ഒരു ‘പ്രത്യേക’ രാജ്യമാകുന്നു?
വാഷിംഗ്ടൺ: ഇറാനുമായി ചർച്ചകൾ പുരോഗമിക്കുന്നതിനിടെ, ജൂൺ 13-ന് ഇസ്രായേൽ ഇറാനിൽ ബോംബാക്രമണം ആരംഭിച്ചത് അമേരിക്കയുടെ നയതന്ത്ര നീക്കങ്ങളെ തകിടം മറിച്ചിരുന്നു. എങ്കിലും, ഇസ്രായേലിന്റെ ആക്രമണത്തെ സ്വാഗതം ചെയ്ത മുൻ പ്രസിഡന്റ് ഡൊണാൾഡ് ട്രംപ്, പിന്നീട് ഇറാന്റെ ബാലിസ്റ്റിക് മിസൈലുകളെ പ്രതിരോധിക്കാൻ അമേരിക്കൻ സൈന്യത്തെ അയക്കുകയും ചെയ്തു.
ഇറാനിലെ മൂന്ന് സുപ്രധാന ആണവ കേന്ദ്രങ്ങളിൽ അമേരിക്കൻ ബി2 ബോംബറുകൾ ആക്രമണം നടത്തി. ഗാസ യുദ്ധത്തിലായാലും ഇപ്പോഴത്തെ ഇറാൻ സംഘർഷത്തിലായാലും ഒരു ചോദ്യവുമില്ലാതെ അമേരിക്ക ഇസ്രായേലിന് പിന്നിൽ പാറപോലെ ഉറച്ചുനിൽക്കുന്നു. പതിറ്റാണ്ടുകളായി തുടരുന്ന ഈ ‘പ്രത്യേക ബന്ധത്തിന്’ പിന്നിലെ കാരണങ്ങൾ എന്തെല്ലാമാണ്?
ചരിത്രപരമായ വേരുകൾ
1948-ൽ ഇസ്രായേൽ എന്ന രാഷ്ട്രം രൂപീകൃതമാകുന്നതിനും മുൻപേ, ഒരു ജൂതരാഷ്ട്രം എന്ന ആശയത്തെ അമേരിക്ക പിന്തുണച്ചിരുന്നു. ഇസ്രായേലിനെ ആദ്യം അംഗീകരിച്ച രാജ്യം അമേരിക്കയാണ്, പ്രഖ്യാപനം വന്ന് വെറും 11 മിനിറ്റിനുള്ളിൽ. എന്നാൽ, ആദ്യത്തെ രണ്ട് ദശാബ്ദങ്ങളിൽ ഈ ബന്ധം അത്ര സുഗമമായിരുന്നില്ല.
1967-ലെ ആറ് ദിന യുദ്ധമാണ് അമേരിക്കയുടെ കാഴ്ചപ്പാടിൽ വലിയ മാറ്റമുണ്ടാക്കിയത്. അറബ് രാജ്യങ്ങളെ കേവലം ആറ് ദിവസം കൊണ്ട് ഇസ്രായേൽ പരാജയപ്പെടുത്തിയപ്പോൾ, സോവിയറ്റ് യൂണിയന്റെ സ്വാധീനം പശ്ചിമേഷ്യയിൽ തടയാൻ കഴിവുള്ള ശക്തനായ ഒരു സഖ്യകക്ഷിയായി അമേരിക്ക ഇസ്രായേലിനെ കണ്ടുതുടങ്ങി.
ഒഴുകുന്ന ഡോളറും ആയുധങ്ങളും
ഇന്ന് അമേരിക്കയിൽ നിന്ന് ഏറ്റവും കൂടുതൽ സഹായം സ്വീകരിക്കുന്ന രാജ്യങ്ങളിലൊന്നാണ് ഇസ്രായേൽ. രണ്ടാം ലോക മഹായുദ്ധത്തിന് ശേഷം ഏകദേശം 158 ബില്യൺ ഡോളറിന്റെ സഹായമാണ് അമേരിക്ക നൽകിയത്.
നിലവിൽ പ്രതിവർഷം 3.8 ബില്യൺ ഡോളറിന്റെ സൈനിക സഹായം നൽകുന്നു, ഇത് ഇസ്രായേലിന്റെ മൊത്തം സൈനിക ബജറ്റിന്റെ 16 ശതമാനത്തോളം വരും. ഇസ്രായേലിന്റെ പ്രശസ്തമായ ‘അയൺ ഡോം’ മിസൈൽ പ്രതിരോധ സംവിധാനത്തിലെ ഭാഗങ്ങൾ നിർമ്മിക്കുന്നതും അതിന് പണം നൽകുന്നതും അമേരിക്കയാണ്.
അന്താരാഷ്ട്ര വേദിയിലെ രക്ഷാകവചം
സാമ്പത്തിക, സൈനിക സഹായങ്ങൾക്കപ്പുറം, അന്താരാഷ്ട്ര തലത്തിൽ ഇസ്രായേലിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ രക്ഷാകവചം അമേരിക്കയാണ്. 1972 മുതൽ ഇന്നുവരെ, ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ സുരക്ഷാ കൗൺസിലിൽ ഇസ്രായേലിനെതിരായ 50-ൽ അധികം പ്രമേയങ്ങളെ അമേരിക്ക വീറ്റോ അധികാരം ഉപയോഗിച്ച് പരാജയപ്പെടുത്തി.
ഇസ്രായേൽ ഒരു പ്രഖ്യാപിത ആണവശക്തിയല്ലെങ്കിലും, അമേരിക്കൻ സംരക്ഷണം ഉള്ളതുകൊണ്ട് അവർക്ക് അന്താരാഷ്ട്ര തലത്തിൽ യാതൊരു സമ്മർദ്ദവും നേരിടേണ്ടി വന്നിട്ടില്ല. മുൻ പ്രസിഡന്റ് ട്രംപ്, ജറുസലേമിനെ ഇസ്രായേലിന്റെ തലസ്ഥാനമായി അംഗീകരിച്ചതും അമേരിക്കൻ എംബസി അങ്ങോട്ട് മാറ്റിയതും ഈ ബന്ധത്തിന്റെ ആഴം വ്യക്തമാക്കുന്നു.
എന്തുകൊണ്ട് ഈ ‘പ്രത്യേക’ ബന്ധം?
അമേരിക്കൻ പ്രസിഡന്റുമാരും ഇസ്രായേൽ പ്രധാനമന്ത്രിമാരും തമ്മിൽ വ്യക്തിപരമായ പ്രശ്നങ്ങൾ ഉണ്ടായിട്ടുണ്ടെങ്കിലും, ഇരു രാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള ബന്ധത്തിൽ അതൊന്നും വിള്ളൽ വീഴ്ത്തിയിട്ടില്ല. ഇതിന് പിന്നിൽ പല ഘടകങ്ങളുണ്ട്:
- തന്ത്രപരമായ മൂല്യം: സംഘർഷഭരിതമായ പശ്ചിമേഷ്യയിൽ അമേരിക്കയ്ക്ക് വിശ്വസിക്കാൻ കഴിയുന്ന സുസ്ഥിരമായ ഒരു സഖ്യകക്ഷിയാണ് ഇസ്രായേൽ.
- അമേരിക്കയിലെ ആഭ്യന്തര രാഷ്ട്രീയം: അമേരിക്കൻ ജൂതന്മാരും ഇവാഞ്ചലിക്കൽ ക്രിസ്ത്യാനികളും ഇരു പാർട്ടികൾക്കും ഒരുപോലെ പ്രധാനപ്പെട്ട വോട്ട് ബാങ്കുകളാണ്. ഈ രണ്ട് വിഭാഗങ്ങളും ശക്തരായ ഇസ്രായേൽ അനുകൂലികളാണ്.
- ഇസ്രായേൽ ലോബി: അമേരിക്കൻ ഇസ്രായേൽ പബ്ലിക് അഫയേഴ്‌സ് കമ്മിറ്റി (AIPAC) പോലുള്ള ശക്തമായ ലോബികൾ അമേരിക്കൻ നയങ്ങളെ ഇസ്രായേലിന് അനുകൂലമായി രൂപപ്പെടുത്തുന്നതിൽ വലിയ പങ്ക് വഹിക്കുന്നു.
- സൈനിക-വ്യാവസായിക ബന്ധം: ഇരു രാജ്യങ്ങളുടെയും പ്രതിരോധ വ്യവസായങ്ങൾ തമ്മിൽ ശക്തമായ ബന്ധമുണ്ട്.
ഈ തന്ത്രപരവും രാഷ്ട്രീയവും സാമ്പത്തികവുമായ ഘടകങ്ങൾ ഒന്നിക്കുമ്പോൾ, വാഷിംഗ്ടണിൽ ആര് ഭരിച്ചാലും ഇസ്രായേലുമായുള്ള ‘പ്രത്യേക ബന്ധത്തിന്’ യാതൊരു ഇളക്കവും തട്ടില്ലെന്ന് ഉറപ്പാകുന്നു.
