2000 രൂപയ്ക്ക് മുകളിലുള്ള യുപിഐ ഇടപാടുകൾക്ക് ചരക്ക് സേവന നികുതി (ജിഎസ്ടി) ഏർപ്പെടുത്താൻ സർക്കാർ ആലോചിക്കുന്നു എന്ന തരത്തിലുള്ള വാർത്തകള്‍ പൂർണ്ണമായും തെറ്റും തെറ്റിദ്ധാരണാജനകവും അടിസ്ഥാനരഹിതവുമാണെന്നും, നിലവിൽ അത്തരമൊരു നിർദ്ദേശം സർക്കാരിന് മുന്നിലില്ലെന്നും കേന്ദ്ര ധനമന്ത്രാലയം അറിയിച്ചു.
ചില പേയ്‌മെന്റ് രീതികൾ ഉപയോഗിക്കുമ്പോൾ ഈടാക്കുന്ന മെർച്ചന്റ് ഡിസ്കൗണ്ട് റേറ്റ് (എംഡിആർ) പോലുള്ള ചാർജുകൾക്കാണ് ജിഎസ്ടി ചുമത്തുന്നത്. 2019 ഡിസംബർ 30-ലെ ഗസറ്റ് വിജ്ഞാപനത്തിലൂടെ, 2020 ജനുവരി മുതൽ പ്രാബല്യത്തിൽ വരുന്ന തരത്തിൽ, വ്യക്തികളിൽ നിന്ന് വ്യാപാരികളിലേക്കുള്ള (P2M) യുപിഐ ഇടപാടുകൾക്കുള്ള എംഡിആർ സെൻട്രൽ ബോർഡ് ഓഫ് ഡയറക്ട് ടാക്സസ് (സിബിഡിടി) ഒഴിവാക്കിയിട്ടുണ്ട്.
നിലവിൽ യുപിഐ ഇടപാടുകൾക്ക് എംഡിആർ ഈടാക്കാത്തതിനാൽ, ഈ ഇടപാടുകൾക്ക് ജിഎസ്ടിയും ബാധകമല്ല. യുപിഐ വഴിയുള്ള ഡിജിറ്റൽ പേയ്‌മെന്റുകൾ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിൽ സർക്കാർ പ്രതിജ്ഞാബദ്ധമാണെന്നും കേന്ദ്ര സർക്കാർ വാർത്താകുറിപ്പിലൂടെ വ്യക്തമാക്കി.
യുപിഐയുടെ വളർച്ചയെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിനും നിലനിർത്തുന്നതിനുമായി, 2021-22 സാമ്പത്തിക വർഷം മുതൽ ഒരു പ്രോത്സാഹന പദ്ധതി (Incentive Scheme) നിലവിലുണ്ട്. ഈ പദ്ധതി പ്രത്യേകമായി ലക്ഷ്യമിടുന്നത് കുറഞ്ഞ മൂല്യമുള്ള യുപിഐ (P2M) ഇടപാടുകളെയാണ്. ഇത് ചെറുകിട വ്യാപാരികൾക്ക് ഇടപാട് ചെലവുകൾ ലഘൂകരിക്കുന്നതിലൂടെയും ഡിജിറ്റൽ പേയ്‌മെന്റുകളിൽ കൂടുതൽ പങ്കാളിത്തവും നവീകരണവും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിലൂടെയും പ്രയോജനം ചെയ്യുന്നു.
വർഷങ്ങളായി ഈ പദ്ധതിക്ക് കീഴിലുള്ള മൊത്തം പ്രോത്സാഹന വിതരണം, യുപിഐ അധിഷ്ഠിത ഡിജിറ്റൽ പേയ്‌മെന്റുകൾ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള സർക്കാരിന്റെ നിരന്തരമായ പ്രതിബദ്ധതയെ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നു. വർഷങ്ങളായി ഈ പദ്ധതിക്ക് കീഴിലുള്ള വിഹിതം താഴെ പറയുന്നവയാണ്:
- FY2021-22: ₹1,389 കോടി
- FY2022-23: ₹2,210 കോടി
- FY2023-24: ₹3,631 കോടി
ഈ നടപടികൾ ഇന്ത്യയുടെ ശക്തമായ ഡിജിറ്റൽ പേയ്‌മെന്റ് സംവിധാനത്തിന് കാര്യമായ സംഭാവന നൽകിയിട്ടുണ്ട്. എസിഐ വേൾഡ് വൈഡ് റിപ്പോർട്ട് 2024 അനുസരിച്ച്, 2023-ൽ ആഗോള തത്സമയ ഇടപാടുകളുടെ 49% ഇന്ത്യയിലായിരുന്നു. ഇത് ഡിജിറ്റൽ പേയ്‌മെന്റ് നവീകരണത്തിൽ ഒരു ആഗോള നേതാവെന്ന നിലയിലുള്ള ഇന്ത്യയുടെ സ്ഥാനം വീണ്ടും ഉറപ്പിക്കുന്നു.
യുപിഐ ഇടപാട് മൂല്യങ്ങളിൽ ഗണ്യമായ വർദ്ധനവ് ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്. 2019-20 സാമ്പത്തിക വർഷത്തിലെ ₹21.3 ലക്ഷം കോടിയിൽ നിന്ന് 2025 മാർച്ചോടെ ഇത് ₹260.56 ലക്ഷം കോടിയായി വളർന്നു. പ്രത്യേകിച്ചും, P2M ഇടപാടുകൾ ₹59.3 ലക്ഷം കോടിയിലെത്തി. ഇത് വ്യാപാരികൾക്കിടയിൽ വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന സ്വീകാര്യതയും ഡിജിറ്റൽ പേയ്‌മെന്റ് രീതികളിലുള്ള ഉപഭോക്തൃ വിശ്വാസവും പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നുവെന്നും കേന്ദ്ര സർക്കാർ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി.
